Lucie Dokulilov, öğrenimi sırasında işitme engelli olduğu için evde ancak yüksek sesle konuşabileceğini öğrendiğinde bile, kendini hayal alanına adamanın başka bir yolunu buldu. İkinci yıldır Rusya’daki Matje Josef Sychry Kütüphanesi’nde Çek işaret dili dersleri veriyor. Amaçları sadece dilin kendisini öğrenmek değil, aynı zamanda sağır ve işitme güçlüğü çeken kişilerle nasıl doğru şekilde iletişim kurabileceklerini de göstermektir.
Doğum izninden sonra da öğretmenliğe devam etmek istiyor, ailelerde eğitimci olarak çalışmak ya da anaokullarında yani ebeveynlikle bağlantılı türde çocuklara bakmak istiyor.
Çocukluğundan beri işitme kaybı çekiyor. Bu engel göz önüne alındığında, eğitim alacağınız alanı seçmek sizin için zor oldu mu?
Hem bedavadan hem de paradan hoşlandığım için, Aşçılık bölümünde okuyan Adolph Kolping’in Rus Stedn kole gastronomisini seçtim. Böylece oradan mm harfi aldım, ardından iki yıllık bir kursa devam ettim ve lise diplomamla sona erdi. Ancak daha sonra pratikte mutfakta çalışmanın işitme cihazı olan bir avcı için ideal olmadığını öğrendim. Fırın her zaman gürültüyle dolu, çok fazla tüketim var, egzoz var, çok fazla iş var, koşuşturma var ve birbiri ardına siparişler giriyor, çok fazla stres var.
Mutfakta pratik yapmak için verniği çantanın oldukça yükseğine koydun, değil mi?
Bu doğru. Pemek Forejt’un şefliğini yaptığı Olomouc restoranı Entre’ye yazmayı denedim. CV’mi oraya gönderdim ve beni seçtiler.
Orada ne kadar çalıştın?
Orada birkaç ay geçirdim. Çok zordu, her gün on iki saatlik vardiyalar söz konusuydu. Ama avcı bu süre zarfında gerçekten de bouche’u eğlendirmeyi denedi (çok küçük bir meze, editörün notu) tatlılardan ve çeşitli köpüklü şaraplardan sonra. Meze, et, balık ve tatlıların hazırlanmasına kendimi kaptırdım.
Şefin misafir olduğunda biraz farklı davranması gereken açık mutfak da ilginç bir deneyimdi. Gün içinde ve gün içinde konuşmalara dikkat etmelisiniz. Üstelik Entre sadece lüks bir restorana değil, aynı zamanda çeşitli mutfaklara da sahip. Orada yemek yiyebilir, ziyafetler hazırlayabilir, evlenebilirsiniz, hem de çok büyük bir şekilde.
İşitme engeliniz sizi bu konuda sınırladı mı?
Tabii ki duymadığımı itiraf edip benim için tekrarlayıp tekrarlamayacaklarını sormak zorunda kaldım. Ancak bunun başkalarını rahatsız ettiği hissine kapılmadım; çalışanlar yardım eli uzatmaktan mutluydu. O kadar harika insanlardan oluşan bir grubum vardı ki. Tamamen erkeklerden oluşan bir ekipti ve meslektaşlarım bana yardım etmekten, tavsiyelerde bulunmaktan ve her konuda bana yardımcı olmaktan her zaman mutluluk duyuyorlardı. Biz de çok eğlendik ve çalışırken kafamın üzerinde kelebekler uçuyordu. Bunun sayesinde farklı bir yolda ilerlemeye karar verdim
Yani benim için geriye kalan tek şey son muydu?
Vaen ve Peen çok eğleniyorlar. Talep üzerine çeşitli resepsiyonlar veya ziyafetler organize edebiliriz. Sizlere cheesecake’ler, ekmekler, salatalar, börekler sunuyoruz, bu nedenle bu alanda çalışmak benim için çok önemli.
Lise mezuniyetini geçemedin ve yükseklere tırmanmaya devam ettin. İşitme engellilerle yapılan çalışmalarla nasıl baş edilir?
Derste didaktik yardımcıları kullanabilmem iyi bir şeydi. Boynundaki mikrofonun da büyük yardımı oldu ve sesi doğrudan kulaklığa gönderdi. Bazı şarkıları diktafona kaydedip çalabildim. Ancak etraftan gelen çeşitli sesler, sesler ve seslerle ses bozulduğu için orada bir dağ vardı. Günlük zaman, duyamayan ve duyamayanlar için hayatı kolaylaştıran aletlerle doludur.
seni nasıl sürerim
Örneğin telefonu kaydırarak kullanabilirsiniz, telefondan gelen ses kulaklığa gönderilir. Klasik bir kabin yerine titreşimlere neden olabilirler. Bunlar da bugün doğal karşıladığımız şeyler ama ikisi mevcut değildi. Ve tabii ki kaliteli işitme cihazları da dahil, bunların bakımını da düzenli olarak yapmalı, sabitlemeli, pillerini değiştirmeli ve bir uzmana doğru şekilde ayarlamasını yaptırmalıdır.
Bebeğiniz var, dolayısıyla muhtemelen geceleri işitme cihazlarınızı kapatamazsınız, değil mi?
Gerçekten yapamam. Ama çocuğun sesini alana kadar çevrede alabileceğim sinyali gönderip daha sonra sinyali gönderdiğiniz için size çok teşekkür edebilirim. Bu bile günün bir hilesidir.
Üniversite eğitiminize ne zaman geçeceğiz, neden pedagojik değişime karar verdiniz?
Her zaman oyunu oynamak istedim. Ben de eğitim alanımı buna göre seçtim. Mezun olduktan sonra Olomouc’taki Palacky Üniversitesi’nin Uygulamalı Eğitim ve Mesleki Eğitim Fakültesi’ne kabul edildim. Lisans eğitimimin ardından kadınların boş zaman etkinlikleri alanında yüksek lisansa devam ettim. Uygulamam sırasında, engelimin bu derste öğrendikleriniz gibi pek çok şeyi öğrenmeme izin vermediğini öğrendim. Grubun erkekleri bana çok yakışıyor. Bu yüzden işaret dili kurslarımda en fazla on öğrenci var.
İşaret diline ilk ne zaman aşina oldunuz? Peki neden onun okuluna gittin?
Annem sayesinde işitme cihazımı dudaklarımdan çıkarabildiğim doğru. Ancak zaman geçtikçe işitme yeteneğimin giderek kötüleştiğini ve sağırlığın eşiğinde olduğumu fark ettiğim için işaret dilini kullanmak uygun bir yol gibi görünüyor. Ve elbette onunla bugün ders verdiğim yerde tanıştım. Ortaokul yıllarımda Adla Hudcov’un önderliğinde Rus kütüphanesindeki kurslara katılmaya başladım. Dört yılımı tamamladım ve Sağırlar Birliği’nin onlara verdiği Olomouc’taki eğitimim sırasında ileri bir kurs almaya devam ettim.
Vuka nasıl geçti?
Çok ilginçti. Dersler sağır insanlar tarafından yürütülüyordu ve dilsiz seçeneğimiz yoktu, bu yüzden öğrencilerin bana ne anlattıklarını anlamam biraz zaman aldı. Bazen komik bir durum da yarattı, o yüzden bunu çok sevgiyle hatırlıyorum. Koklear implantı olan iki öğrenci de orada göründü (zazen, unsuru insanın işitme duyusunun yerini almaktır, editörün notu) ya da işitme cihazı takmışlardı. Ancak çoğu normal duydu.
Peki ya dersler, onları kütüphaneye mi götürüyorsunuz? Kim yolda?
Şu ana kadar sağır veya işitme güçlüğü olan birini duymadım. İşaret dilini sadece eğlence olsun diye ya da iş yerinde kullanmak için kullanan insanlardır. Örneğin öğretim asistanları ve sosyal hizmet uzmanları tarafından kullanılabilir. Ancak gelecekte sizi kursa davet edemeyeceğiz.
Derslerinizde işler nasıl gidiyor? Hangi bayrağın var?
Her harfin kendi karakterine sahip olduğu ve temel olarak mektubun şeklini kopyaladığı iki basamaklı alfabe biraz zorludur. Daha sonra temel selamlaşma işaretlerini, aileyi, renkleri, insan vücudunu ve benzerlerini tartışacağız. Amaç kelime dağarcığını olabildiğince parçalayarak cümle oluşturabilmelerini sağlamaktır. Artıları ve eksileri sırasında sohbete odaklanıyoruz, videolar izliyoruz ve son zamanlarda işaret dili ve kitaplar hakkında bilgi sahibi oluyoruz. Eğer kendiniz alırsanız, notlarınıza yazın; dersin başında her zaman bir inceleme yaparız.
Her kelimenin kendi işareti var mı?
Bu, örneğin farklı isimler ve isimler değildir. Ancak bu kelimeler ilk önce değişken iki basamaklı bir alfabeyle yazılabilir. Birçok kişi Çek işaret dili ile Çek işaret dili arasında hiçbir fark olmadığını söylüyor. Bazı karakterler Moravia dilindeki kelimeleri tanımlamak için kullanılabilir, diğerleri ise echch dilinde.
İnsanlara on derste ne öğretebilirsiniz?
Bu süre zarfında öğrencilerin nasıl ilerleyeceği, işaretleri ne kadar öğrenebilecekleri inanılmaz. Gerçekten harika bir görsel hafızanız var. Ve benim için bu aynı zamanda bunu nasıl yapabileceğimi gösteren bir geri bildirimdir. Ama aynı zamanda elçi olarak da kursa katılıyorum. Bu sadece yeni işaretlerle ilgili değil, aynı zamanda insanlara işitme engellilerle doğru şekilde nasıl konuşulacağı konusunda bilgi öğretmeye çalışıyorum. İnsanlar bunu unutuyor ya da bu kuralları bilmiyorlar bile.
Ben de n’ler arasındayım. Peki en azından kuralların bir kısmını değiştirebilir misiniz?
Örneğin, işitme güçlüğünden korkmayın. Sesin dışarıya çıkmaması için onlara yakın olmak idealdir. Birbirinizden 30 santimetre uzakta olduğunuzda da mesafe doluyor, sorun değil ama bir metre geri adım atarsanız yansıma olasılığı azalır ve ses kalitesi daha kötü olur. İnsanların anlaşılır bir şekilde konuşması, güzel bir şekilde ifade etmesi çok yardımcı olur. Ve eğer dinleyicinin sizi anlamadığını düşünüyorsanız, bunu ona belirtmeniz ve tekrar etmesini istemeniz iyi olur. İkimizin de anlamadığımız bir kanamaya ve şarkı söylemeye eğilimimiz var.
İşaret dilinde oyalanıyor musun? Bu alandaki bilginizi nasıl geliştirebilirsiniz?
Uluslararası karakter sistemi üzerine İngilizce olan çevrimiçi bir kursa kaydoldum. Anadili İngilizce olan, konuşmayan bir öğretim görevlisi tarafından yönetiliyorlar, bu yüzden bu çok normal. Bir ara abonelikten çıkmayı bile düşündüm. Ama sonra düşündüm ki, başkaları sizinle eşit olmadığında, bu bana en azından bir şeyler katıyor.Biz sağırlar için bile İngilizce, yurt dışında veya Çek Cumhuriyeti’nde kullandığımız, kendine özgü bir dildir.
Kursta neleri ele alacaksınız?
Genel olarak seyahat, davet, sanat ve işaret dili gibi konuları ele alıyoruz. Ayrıca bu sistem iki harfli bir alfabe değil, tek harfli bir alfabe kullanıyor, dünyanın her köşesinden duymadan kullanın. Bir yanda karakterlerin her dil için aynı olmadığı ama kendi içinde mantıklı olduğu bir kod var. Her dil, kendi içinde kapalı olan belirli bir topluluğa bağlıdır ve bu nedenle kendi işaret sistemine, yani dilbilgisine de sahiptir.
İşaret dili tercümanı olabilir misiniz?
Maalesef işitme engelli olduğum için bu mümkün değil. Avcının bunu aptal yerine koyabilmesi için onu gerçekten doğru duymak gerekir. Ama bu alanda çalışan bir arkadaşım var. Kursta bizi ziyaret etti ve ona çalışmalarının nasıl gittiğini anlattı.
Küçük oğlun var mı, dilin var mı, onun dili var mı?
Oğluma öğretiyorum. M bu duruma çok seviniyor ve Mma’nın diğer insanlarla nasıl imza attığını izliyor.
Doğum izninden sonra da öğretmenliğe devam etmek istiyor, ailelerde eğitimci olarak çalışmak ya da anaokullarında yani ebeveynlikle bağlantılı türde çocuklara bakmak istiyor.
Lucia Dokulilov
|
Çocukluğundan beri işitme kaybı çekiyor. Bu engel göz önüne alındığında, eğitim alacağınız alanı seçmek sizin için zor oldu mu?
Hem bedavadan hem de paradan hoşlandığım için, Aşçılık bölümünde okuyan Adolph Kolping’in Rus Stedn kole gastronomisini seçtim. Böylece oradan mm harfi aldım, ardından iki yıllık bir kursa devam ettim ve lise diplomamla sona erdi. Ancak daha sonra pratikte mutfakta çalışmanın işitme cihazı olan bir avcı için ideal olmadığını öğrendim. Fırın her zaman gürültüyle dolu, çok fazla tüketim var, egzoz var, çok fazla iş var, koşuşturma var ve birbiri ardına siparişler giriyor, çok fazla stres var.
Mutfakta pratik yapmak için verniği çantanın oldukça yükseğine koydun, değil mi?
Bu doğru. Pemek Forejt’un şefliğini yaptığı Olomouc restoranı Entre’ye yazmayı denedim. CV’mi oraya gönderdim ve beni seçtiler.
Orada ne kadar çalıştın?
Orada birkaç ay geçirdim. Çok zordu, her gün on iki saatlik vardiyalar söz konusuydu. Ama avcı bu süre zarfında gerçekten de bouche’u eğlendirmeyi denedi (çok küçük bir meze, editörün notu) tatlılardan ve çeşitli köpüklü şaraplardan sonra. Meze, et, balık ve tatlıların hazırlanmasına kendimi kaptırdım.
Şefin misafir olduğunda biraz farklı davranması gereken açık mutfak da ilginç bir deneyimdi. Gün içinde ve gün içinde konuşmalara dikkat etmelisiniz. Üstelik Entre sadece lüks bir restorana değil, aynı zamanda çeşitli mutfaklara da sahip. Orada yemek yiyebilir, ziyafetler hazırlayabilir, evlenebilirsiniz, hem de çok büyük bir şekilde.
İşitme engeliniz sizi bu konuda sınırladı mı?
Tabii ki duymadığımı itiraf edip benim için tekrarlayıp tekrarlamayacaklarını sormak zorunda kaldım. Ancak bunun başkalarını rahatsız ettiği hissine kapılmadım; çalışanlar yardım eli uzatmaktan mutluydu. O kadar harika insanlardan oluşan bir grubum vardı ki. Tamamen erkeklerden oluşan bir ekipti ve meslektaşlarım bana yardım etmekten, tavsiyelerde bulunmaktan ve her konuda bana yardımcı olmaktan her zaman mutluluk duyuyorlardı. Biz de çok eğlendik ve çalışırken kafamın üzerinde kelebekler uçuyordu. Bunun sayesinde farklı bir yolda ilerlemeye karar verdim
Yani benim için geriye kalan tek şey son muydu?
Vaen ve Peen çok eğleniyorlar. Talep üzerine çeşitli resepsiyonlar veya ziyafetler organize edebiliriz. Sizlere cheesecake’ler, ekmekler, salatalar, börekler sunuyoruz, bu nedenle bu alanda çalışmak benim için çok önemli.
Lise mezuniyetini geçemedin ve yükseklere tırmanmaya devam ettin. İşitme engellilerle yapılan çalışmalarla nasıl baş edilir?
Derste didaktik yardımcıları kullanabilmem iyi bir şeydi. Boynundaki mikrofonun da büyük yardımı oldu ve sesi doğrudan kulaklığa gönderdi. Bazı şarkıları diktafona kaydedip çalabildim. Ancak etraftan gelen çeşitli sesler, sesler ve seslerle ses bozulduğu için orada bir dağ vardı. Günlük zaman, duyamayan ve duyamayanlar için hayatı kolaylaştıran aletlerle doludur.
seni nasıl sürerim
Örneğin telefonu kaydırarak kullanabilirsiniz, telefondan gelen ses kulaklığa gönderilir. Klasik bir kabin yerine titreşimlere neden olabilirler. Bunlar da bugün doğal karşıladığımız şeyler ama ikisi mevcut değildi. Ve tabii ki kaliteli işitme cihazları da dahil, bunların bakımını da düzenli olarak yapmalı, sabitlemeli, pillerini değiştirmeli ve bir uzmana doğru şekilde ayarlamasını yaptırmalıdır.
Bebeğiniz var, dolayısıyla muhtemelen geceleri işitme cihazlarınızı kapatamazsınız, değil mi?
Gerçekten yapamam. Ama çocuğun sesini alana kadar çevrede alabileceğim sinyali gönderip daha sonra sinyali gönderdiğiniz için size çok teşekkür edebilirim. Bu bile günün bir hilesidir.
Üniversite eğitiminize ne zaman geçeceğiz, neden pedagojik değişime karar verdiniz?
Her zaman oyunu oynamak istedim. Ben de eğitim alanımı buna göre seçtim. Mezun olduktan sonra Olomouc’taki Palacky Üniversitesi’nin Uygulamalı Eğitim ve Mesleki Eğitim Fakültesi’ne kabul edildim. Lisans eğitimimin ardından kadınların boş zaman etkinlikleri alanında yüksek lisansa devam ettim. Uygulamam sırasında, engelimin bu derste öğrendikleriniz gibi pek çok şeyi öğrenmeme izin vermediğini öğrendim. Grubun erkekleri bana çok yakışıyor. Bu yüzden işaret dili kurslarımda en fazla on öğrenci var.
İşaret diline ilk ne zaman aşina oldunuz? Peki neden onun okuluna gittin?
Annem sayesinde işitme cihazımı dudaklarımdan çıkarabildiğim doğru. Ancak zaman geçtikçe işitme yeteneğimin giderek kötüleştiğini ve sağırlığın eşiğinde olduğumu fark ettiğim için işaret dilini kullanmak uygun bir yol gibi görünüyor. Ve elbette onunla bugün ders verdiğim yerde tanıştım. Ortaokul yıllarımda Adla Hudcov’un önderliğinde Rus kütüphanesindeki kurslara katılmaya başladım. Dört yılımı tamamladım ve Sağırlar Birliği’nin onlara verdiği Olomouc’taki eğitimim sırasında ileri bir kurs almaya devam ettim.
Vuka nasıl geçti?
Çok ilginçti. Dersler sağır insanlar tarafından yürütülüyordu ve dilsiz seçeneğimiz yoktu, bu yüzden öğrencilerin bana ne anlattıklarını anlamam biraz zaman aldı. Bazen komik bir durum da yarattı, o yüzden bunu çok sevgiyle hatırlıyorum. Koklear implantı olan iki öğrenci de orada göründü (zazen, unsuru insanın işitme duyusunun yerini almaktır, editörün notu) ya da işitme cihazı takmışlardı. Ancak çoğu normal duydu.
Peki ya dersler, onları kütüphaneye mi götürüyorsunuz? Kim yolda?
Şu ana kadar sağır veya işitme güçlüğü olan birini duymadım. İşaret dilini sadece eğlence olsun diye ya da iş yerinde kullanmak için kullanan insanlardır. Örneğin öğretim asistanları ve sosyal hizmet uzmanları tarafından kullanılabilir. Ancak gelecekte sizi kursa davet edemeyeceğiz.
Lucia Dokulilovkarakter öğretmeni ei
Derslerinizde işler nasıl gidiyor? Hangi bayrağın var?
Her harfin kendi karakterine sahip olduğu ve temel olarak mektubun şeklini kopyaladığı iki basamaklı alfabe biraz zorludur. Daha sonra temel selamlaşma işaretlerini, aileyi, renkleri, insan vücudunu ve benzerlerini tartışacağız. Amaç kelime dağarcığını olabildiğince parçalayarak cümle oluşturabilmelerini sağlamaktır. Artıları ve eksileri sırasında sohbete odaklanıyoruz, videolar izliyoruz ve son zamanlarda işaret dili ve kitaplar hakkında bilgi sahibi oluyoruz. Eğer kendiniz alırsanız, notlarınıza yazın; dersin başında her zaman bir inceleme yaparız.
Her kelimenin kendi işareti var mı?
Bu, örneğin farklı isimler ve isimler değildir. Ancak bu kelimeler ilk önce değişken iki basamaklı bir alfabeyle yazılabilir. Birçok kişi Çek işaret dili ile Çek işaret dili arasında hiçbir fark olmadığını söylüyor. Bazı karakterler Moravia dilindeki kelimeleri tanımlamak için kullanılabilir, diğerleri ise echch dilinde.
İnsanlara on derste ne öğretebilirsiniz?
Bu süre zarfında öğrencilerin nasıl ilerleyeceği, işaretleri ne kadar öğrenebilecekleri inanılmaz. Gerçekten harika bir görsel hafızanız var. Ve benim için bu aynı zamanda bunu nasıl yapabileceğimi gösteren bir geri bildirimdir. Ama aynı zamanda elçi olarak da kursa katılıyorum. Bu sadece yeni işaretlerle ilgili değil, aynı zamanda insanlara işitme engellilerle doğru şekilde nasıl konuşulacağı konusunda bilgi öğretmeye çalışıyorum. İnsanlar bunu unutuyor ya da bu kuralları bilmiyorlar bile.
Ben de n’ler arasındayım. Peki en azından kuralların bir kısmını değiştirebilir misiniz?
Örneğin, işitme güçlüğünden korkmayın. Sesin dışarıya çıkmaması için onlara yakın olmak idealdir. Birbirinizden 30 santimetre uzakta olduğunuzda da mesafe doluyor, sorun değil ama bir metre geri adım atarsanız yansıma olasılığı azalır ve ses kalitesi daha kötü olur. İnsanların anlaşılır bir şekilde konuşması, güzel bir şekilde ifade etmesi çok yardımcı olur. Ve eğer dinleyicinin sizi anlamadığını düşünüyorsanız, bunu ona belirtmeniz ve tekrar etmesini istemeniz iyi olur. İkimizin de anlamadığımız bir kanamaya ve şarkı söylemeye eğilimimiz var.
İşaret dilinde oyalanıyor musun? Bu alandaki bilginizi nasıl geliştirebilirsiniz?
Uluslararası karakter sistemi üzerine İngilizce olan çevrimiçi bir kursa kaydoldum. Anadili İngilizce olan, konuşmayan bir öğretim görevlisi tarafından yönetiliyorlar, bu yüzden bu çok normal. Bir ara abonelikten çıkmayı bile düşündüm. Ama sonra düşündüm ki, başkaları sizinle eşit olmadığında, bu bana en azından bir şeyler katıyor.Biz sağırlar için bile İngilizce, yurt dışında veya Çek Cumhuriyeti’nde kullandığımız, kendine özgü bir dildir.
Kursta neleri ele alacaksınız?
Genel olarak seyahat, davet, sanat ve işaret dili gibi konuları ele alıyoruz. Ayrıca bu sistem iki harfli bir alfabe değil, tek harfli bir alfabe kullanıyor, dünyanın her köşesinden duymadan kullanın. Bir yanda karakterlerin her dil için aynı olmadığı ama kendi içinde mantıklı olduğu bir kod var. Her dil, kendi içinde kapalı olan belirli bir topluluğa bağlıdır ve bu nedenle kendi işaret sistemine, yani dilbilgisine de sahiptir.
İşaret dili tercümanı olabilir misiniz?
Maalesef işitme engelli olduğum için bu mümkün değil. Avcının bunu aptal yerine koyabilmesi için onu gerçekten doğru duymak gerekir. Ama bu alanda çalışan bir arkadaşım var. Kursta bizi ziyaret etti ve ona çalışmalarının nasıl gittiğini anlattı.
Küçük oğlun var mı, dilin var mı, onun dili var mı?
Oğluma öğretiyorum. M bu duruma çok seviniyor ve Mma’nın diğer insanlarla nasıl imza attığını izliyor.